Czym zajmuje się Zakład Opieki Leczniczej (ZOL)? Jak działa? Kto może zostać do niego przyjęty, a kto nie?

W podeszłym wieku lub po przebytej chorobie stan zdrowia nie zawsze pozwala na samodzielne funkcjonowanie. Osoby, które chcą odzyskać sprawność lub wymagają całodobowej opieki medycznej, mogą skorzystać z usług Zakładu Opieki Leczniczej. Czym dokładnie zajmuje się ZOL? Jak można dostać się do placówki?

Zakład Opieki Leczniczej (ZOL) – czym się zajmuje?

Zakład Opieki Leczniczej (lub inaczej mówiąc Zakład Opiekuńczo-Leczniczy) to wyspecjalizowana placówka lecznicza i rehabilitacyjna, która zapewnia całodobową i stałą opiekę medyczną (lekarską oraz pielęgniarską) dla:

• osób starszych,
• osób niepełnosprawnych,
• osób borykających się z uciążliwymi i przewlekłymi chorobami.

W założeniu pobyt w zakładzie opiekuńczo-leczniczym ma usprawnić funkcjonowanie pacjenta i nauczyć go samoopieki, a w miarę możliwości – zapewnić powrót do domu. W tym celu zapewnia się mu dostęp do różnorodnych świadczeń leczniczych i rehabilitacyjnych. Ich udzielaniem zajmuje się wykwalifikowany i doświadczony personel, składający się z lekarzy, pielęgniarek, fizjoterapeutów, dietetyków, psychologów oraz terapeutów zajęciowych.

ZOL najczęściej pełni funkcję całodobowego centrum medycznego, które wspomaga osoby chore, niepełnosprawne i w podeszłym wieku w powrocie do samodzielności. Dzięki temu po zakończonym pobycie mogą one wykonywać czynności życia codziennego bez asysty innych osób.

Pobyt w ZOL-u – kto podejmuje decyzję? Jakie są przeciwwskazania do umieszczenia osoby w placówce?

Na mocy przepisów Ustawy o ochronie zdrowia psychicznego oraz Ustawy o pomocy społecznej, zgodę na pobyt w ZOL-u musi wyrazić sam pacjent, chyba że jest ubezwłasnowolniony lub ma wyznaczonego opiekuna prawnego. W takiej sytuacji to opiekun wyraża zgodę. Jeśli pacjent ma pełnię zdolności do czynności prawnych, jednak jego stan zdrowia nie pozwala na świadome podjęcie decyzji, wówczas decyzję o pobycie w zakładzie opieki leczniczej podejmuje sąd opiekuńczy.

O tym, czy dana osoba zostanie przyjęta do danego ZOL-u, decyduje dyrektor placówki. W tym celu wraz z lekarzem analizuje on dokumentację medyczną  i ocenia stan zdrowia pacjenta. Do zakładu najczęściej trafiają osoby przewlekle chore, które wymagają całodobowej opieki medycznej. Nie oznacza to jednak, że każdy pacjent znajdzie w ZOL-u miejsce.

Przeciwwskazaniem do umieszczenia osoby w zakładzie opiekuńczo-leczniczym jest zazwyczaj:

• aktywna choroba nowotworowa,
• ostra faza choroby psychicznej,
• choroba alkoholowa,
• aktywna choroba zakaźna.

Osoby borykające się z wyżej wymienionymi schorzeniami powinny zostać umieszczone w odpowiedniej placówce leczniczej albo w hospicjum. Dopiero po uporaniu się z chorobą i zakończeniu procesu leczenia mogą ubiegać się o pobyt w ZOL-u. Co więcej, jeśli ocena stanu zdrowia pacjenta w przekroczy 40 punktów w skali Barthel, wówczas nie zostanie on zakwalifikowany do zakładu opieki leczniczej.

Czy pobyt w placówce ZOL jest płatny?

Pobyt w zakładzie opiekuńczo-leczniczym jest płatny. Wysokość opłaty jest różna i determinowana wieloma czynnikami. Zazwyczaj placówka przeznacza ją na pokrycie kosztów związanych ze świadczeniem opieki medycznej, pielęgnacyjnej i rehabilitacyjnej, a także zakwaterowaniem oraz wyżywieniem.

Jeśli zakład ma podpisany kontrakt z NFZ, pobyt może zostać dofinansowany ze środków NFZ. Państwowe wsparcie może pokryć nawet 70 proc. kosztów. W przypadku takiej placówki trzeba jednak liczyć się z długim czasem oczekiwania na rozpatrzenie wniosku i przyznanie miejsca. Cała procedura może trwać od roku do nawet trzech lat.

Zakład opiekuńczo-leczniczy to wyspecjalizowana placówka, której celem działania jest przywrócenie podopiecznym możliwie jak największej sprawności (zarówno fizycznej, jak i psychicznej), tak aby w przyszłości mogli samodzielnie funkcjonować w warunkach domowych. Dlatego jej wybór powinien zostać poprzedzony wnikliwą analizą. Rzetelny podmiot będzie świadczył opiekę leczniczą i rehabilitacyjną na najwyższym poziomie. Zadba też o przyjazną atmosferę.